شبکه الکترونیکی پرداخت کارت یا شاپرک یک شرکت فعال در زمینه کارت‌های بانکی است که به منظور ساماندهی نظام پرداختی با مشارکت بانک‌های ایران در سال ۱۳۹۰ تأسیس شد.

وظایف و فعالیت‌ها[ویرایش]

به گفته محمود بهمنی، مدیر سابق بانک مرکزی ایران شاپرک وظیفه حاکمیتی و نظارتی بانک مرکزی در زمینه استانداردسازی، توزیع مناسب و نظارت بر مبادلات الکترونیکی کشور در مراکز فروش کالا و خدمات را بر عهده دارد.^[۲] این سامانه مشابه SEPA در اروپا و INTRAC در کانادا است.^[۳]

پرداخت‌های اینترنتی[ویرایش]

طبق طرح جدید شاپرک، تا اوایل سال ۱۳۹۳ خورشیدی مسیر پرداخت اینترنتی از بانک‌ها و شتاب قطع و به شبکه شاپرک منتقل خواهد شد. فروشگاه‌های مجازی برای انتقال پرداخت‌هایشان از طریق این شبکه باید حتماً مجوز کسب و نماد اعتماد را دریافت کرده باشند.^[۴]

گفتنی است این اقدام نخستین باردر شرکت کارت اعتباری ایران کیش اجراشد.

شرکت های مجاز به انجام فعالیت[ویرایش]

فهرست شرکت‌های PSP مجاز به انجام فعالیت شامل شرکت‌های پرداخت الکترونیک سداد ، کارت اعتباری ایران کیش، آسان پرداخت پرشین، الکترونیک کارت دماوند، به پرداخت ملت، پرداخت الکترونیک پاسارگاد، پرداخت نوین آرین، تجارت الکترونیک پارسیان، سایان کارت، فن آوا کارت، پرداخت الكترونيك سامان كيش و پرداخت الکترونیک سپهر(مبنا کارت آریا سابق) می‌باشند. کارت اعتباری ایران کیش

پرداخت الکترونیک سداد[ویرایش]

شرکت پرداخت الکترونیک سداد در سال ۱۳۹۳ از سوی بانک ملی ایران تاسیس شد.^[۵]

کارت اعتباری ایران کیش[ویرایش]

شرکت کارت اعتباری ایران کیش در فروردین ماه سال 1382 با ماموریت «صدور و ارائه خدمات کارت اعتباری» آغاز به فعالیت نمود و با مجوز شماره 1592 مورخ 1382/01/23 در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی و معنوی منطقه آزاد کیش به ثبت رسید.^[۶]

آسان پرداخت پرشین[ویرایش]

شرکت «آسان پرداخت پرشین» یا «آپ» در اردیبهشت سال 1388 به عنوان شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت (PSP)، با اخذ مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شد^[۷]

الکترونیک کارت دماوند[ویرایش]

از اواخر سال 1383 کنسرسیومی متشکل از افراد حقیقی و حقوقی فعال در زمینه‌های الکترونیک، پول و بانک، کامپیوتر، شبکه، خدمات و پشتیبانی تجهیزات الکترونیکی به منظور راه‌اندازی خدمات پرداخت‌های الکترونیکی مطالعات خود را آغاز نمودند و در نهایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با صدور مجوز در مورخ 1385/6/7 با تاسیس این شرکت موافقت نمود و نهایتا در مورخ 1386/1/29 مجوز فعالیت دائم شرکت توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران صادر گردید.^[۸]

به پرداخت ملت[ویرایش]

شرکت به پرداخت ملت (سهامی عام) با هدف توسعه ابزارهای پرداخت الکترونیکی فعالیت خود را از سال 1384 بعنوان ارائه دهنده خدمات پرداخت الکترونیکی (PSP(Payment Service Provider با اخذ مجوز رسمی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران آغاز نموده است، همچنین پس از تشکیل شرکت شاپرک در سال 1391 مجوزهای لازم جهت ادامه فعالیت از شرکت مذکور اخذ گردیده است.^[۹]

پرداخت الکترونیک پاسارگاد[ویرایش]

شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد (سهامی خاص) به عنوان یکی از شرکت‌های گروه مالی پاسارگاد و با مسؤولیت راهبری خدمات پرداخت الکترونیک از تاریخ ۱۳۸۴/۱۱/۳۰ آغاز به کار کرده و هم اکنون در گروه هلدینگ فناپ فعالیت می نماید.^[۱۰]

پرداخت نوین آرین[ویرایش]

شرکت پرداخت نوین، در سال 1385، با هدف گسترش شبکه و ارائه خدمات در حوزه پرداخت الکترونیک تاسیس شد.^[۱۱]

سایان کارت[ویرایش]

شرکت سایان کارت

شرکت سایان کارت در سال 1379 تأسیس و با هدف ارائه خدمات پرداخت به گروه سایپا، فعالیت خود را در سال 1380 آغاز نموده .در شهریور 1384 موفق به اخذ مجوز به عنوان موسسه ارائه دهنده خدمات پرداخت P.S.P (Payment Services Provider) از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گردید و از آن تاریخ تاکنون با استفاده از سیستم‌های نرم ‏افزاری و سخت افزاری ویژه در راستای پیاده‌سازی روشهای تبادل پول الکترونیکی، اقدام به صدور انواع کارتهای هوشمند و نصب دستگاههای پایانه فروش P.O.S در مراکز فروش کالا و خدمات نموده است. در سال 91 و با تأسیس شرکت شاپرک از سوی بانک مرکزی، شرکت سایان کارت مجدداً از سوی بانک مرکزی و شرکت شاپرک مورد بررسی قرار گرفت و موفق به دریافت مجوز فعالیت از شرکت مذکور به عنوان یکی از 12 شرکت ارائه دهنده خدمات پرداخت و عضو شبکه الکترونیکی پرداخت کارت گردید.

سایان کارت به عنوان اولین شرکت ارائه دهندهٔ خدمات پرداخت، دارنده گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001:2008 از شرکت TUV NORD از سال 1384 همکاری خود را با بانک‌های عضو شتاب آغاز نموده و پس از عضویت در سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور با راه اندازی شبکه نمایندگی خود در 31 استان به همراه 3 منطقه آزاد (کیش ، قشم ، چابهار) اقدام به انعقاد قرارداد با دو بانک کشاورزی و بانک صنعت و معدن نمود.

اجرای روشهای استاندارد جهت انجام فعالیت‌های شرکت منجر به اخذ گواهی اهتمام در مسیر تعالی در سال 1386 از مرکز مطالعات برنامه‌ریزی استراتژیک گروه خودروسازی سایپا گردید، شرکت سایان کارت در سال 89 موفق به دریافت گواهی رتبه بندی و احراز صلاحیت از شورای عالی انفورماتیک گردید که پس از آن همه ساله موفق به تمدید مجوز مذکور شد و در حال حاضر این شرکت دارای رتبه «یک» در تولید و ارائه دستگاههای جانبی، رتبه«دو» در تولید و پشتیبانی نرم افزارهای سفارش مشتری، رتبه «یک» در ارائه خدمات پشتیبانی، رتبه «یک» در سیستم‌های ویژه، رتبه و همچنین رتبه «دو» در مشاوره و نظارت بر اجرای طرح‌های انفورماتیک در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌باشد .[1]

انتقال عمده سهام این شرکت در سال 1392 از گروه سایپا به بانک قوامین انجام شد.

تجارت الکترونیک پارسیان[ویرایش]

فن آوا کارت[ویرایش]

پرداخت الكترونيك سامان كيش[ویرایش]

پرداخت الکترونیک سپهر[ویرایش]

انتقادات[ویرایش]

گفته می‌شود سامانه جدید پرداخت کارتی باعث شده خریدها از پایانه‌های فروش به صورت آنی انجام نشود و مبالغ پس از چند ساعت به حساب صاحب پایانه‌های فروش واریز شود، در ابتدا اجرای این طرح وقفه زیادی در واریز مبالغ صورت گرفت که باعث نارضایتی فروشندگان زیادی گردید.^[۱۲]

منابع

تمامی شرکت های پرداخت الکترونیک (PSP) با یک بخش سوم به نام سامانه پرداخت شاپرک طرف هستند که متعلق به نظام بانکی کشور می باشد و سهامداران آن نیز بانک های دولتی و خصوصی هستند. در واقع سامانه پرداخت شاپرک از نظر حقوقی جزئی از نظام بانکداری کشور محسوب می شود، که این تعلق به نظام بانکداری یک نقطه قوت برای این سامانه می باشد که باعث نتیجه بهتر در ارائه خدمات می باشد.